صیانت از فضای مجازی یا صیانت از جیب مبارک
خاطره بسیار جالبی دارم از جهتی خندهدار و از جهتی گریهدار؛ چند سال پیش منزلمان در یک خیابان شمالی جنوبی نسبتا طولانی و نسبتا خلوت قرارداشت. زمانی بود که جمع کردن دیشهای ماهوارهای اوج گرفته بود. از پائین ترین نقطه خیابان وارد شدم وانت نیروی انتظامی را پر از دیش های زنگ زده دیدم که یکی دو سرباز روی آنها نشسته بودند و به طرف جنوب خیابان می رفت. در نیمه خیابان به نزدیکی منزل رسیدم پیاده شدم اما یادم افتاد که باید تا انتهای شمالی خیابان بروم و چیزی بخرم و برگردم، در همین فاصله، یکی دو تا همسایه ها را دیدم که دم درب منازلشان داشتند با عصبانیت و بلند صحبت می کردند و به جمع کنندگان عدوانی دیششان فحش میدادند. به انتهای شمالی خیابان که رسیدم وانتی را دیدم که علنا پر از دیش های مدل جدیدتر و نسبتا جمع و جورتر و نونوار بود و در کنار منزلی ایستاده بود و داشت دیش جدید تحویل و تحول می کرد. واقعا حیرت آور بود در فاصله نزدیک به نیم ساعت از جمع دیش قدیمی تا نصب دیش جدید. در فکر بودم تجهیزاتی که قابل حمل در جیب نیست را چه کسی میتواند وارد کند یا تولید کنند و علنا حمل و نصب کند. ریسیور هم از هر مارکی و از هر کلاسی بخواهی یک ساعت بعد دم درب منزل تحویل می شود. طنز تلخی بود.
داستان ممنوعیت ویدئو را هم به خاطر دارم ممنوع بود و می گرفتند اما هر چندتا دستگاه و هر چندتا نوار میخواستی از هر نوع و از هر کلاسی به هر تعداد در دسترس بود. این همه دستگاه و نوار از کجا وارد می شد و چگونه و توسط یا با حمایت کی؟
از آنجا که انسان به هرچه منع میشود حریص تر است، حتما ممنوعیت بهترین بازاریابی برای فروش بود و طبعا با قیمتهای بسیار بالاتر .
چند سال پیش روزی به یک مرکز خرید و فروش کامپیوتر و موبایل رفته بودم. در یکی از طبقات آن عده ای شغلشان فروش وی پی ان برای دور زدن فیلترینگ بود. بعدا دیدم که سایتهائی هستند که حتی بعضا فیلتر هم نیستند و علنا انواع وی پی ان را به هرکسی می فروشند ، با کلاس های مختلف بدون قطعی و بدون کم کردن سرعت و غیره با قیمتهای مختلف، و علنا هم روی همین سیستم شاپرک بانک مرکزی و غیره وجه را دریافت می کنند. حالا آن تجهیزات فیزیکی شاید دور از چشم قاچاق میشد. اینها که نرمافزاری است چگونه میشود؟
مورد دیگری قابل توجه است که شاید مستقیما ربطی به موارد فرق نداشته باشد اما در یک فضای کلیتر مرتبط است. تلوزیون رسمی کشور برای ساخت فیلم و سریال ده ها بلکه صدها خط قرمز و استاندارد دارد اما چند شبکه اینترنتی خانگی رسمی و فعال وجود دارد که در ساخت فیلم و سریال به شدت با هم رقابت میکنند و تبلیغاتشان خیابان ها را گرفته است و در سریال هایشان یک دهم استانداردهای تلوزیون را هم رعایت نمی کنند. میزان تبلیغاتشان نشان میدهد که منافعی پشت آن خوابیده.
حال اینها را داشته باشیم و تامل کنیم که چگونه است که درست در زمانی که اینترنت ماهوارهای اغلب بخشهای کشور را پوشش داده است و وصل شدن به آن تجهیزات و اشتراک میخواهد عده ای به فکر صیانت از فضای مجازی افتاده اند؟!!
بله ایران کره شمالی نمیشود نه فقط به خاطر این که اینجا صدوبیست سال پیش انقلاب مشروطه اتفاق افتاده است و نه فقط به خاطر این که مردم این دیار مانند کره شمالی ها چشم و گوش بسته نیستند و گرچه مدتی بتوان دهانشان را بست اما چشم و گوششان دیگر قابل بستن نیست، بلکه به دلیل این که سیستم از درون استحاله شده است. از طرفی کسانی که در فضای حاکم برای حفظ موقعیت، خط قرمزها و استانداردها را تعیین میکنند، خودشان اغلب باور و اعتقادی به آن ندارند و حتی فرزندانشان را هم نمی توانند قانع کنند و از سوی دیگر همه چیز قابل خرید و فروش شده است.
تجربه نشان داده است که تقاضاها و مطالبات ملی بالاخره خود را تحمیل میکنند، بعضی زودتر و بعضی دیرتر و پر هزینه تر . اینجا ایران است.
