نامه ای به سید محمد خاتمی اندر شکایت از وزیر نفت ایشان

توضیح : اگر مطالعه از سندی که تصویر آن ذیل این نامه گذاشته شده شروع شود مطلب برای خواننده روشن می شود. اما در بند 5 نامه بصورت گذرا به مطلبی اشاره شده است که بد نیست اینجا آن را توضیح دهم. 

در ابتدای وزارت نفت بیژن زنگنه در سال 1376 ایشان برای اولین بار از زمان وزارتش در آذر 1376 در اجلاس اوپک که استثنائا در جاکارتای اندونزی برگزار شده بود شرکت کرد در این اجلاس با محوریت عربستان سعودی تصمیم گرفته شد که تولید اعضاء اوپک افزایش یابد و این در حالی بود که علائم ظهور بحران بزرگ اقتصادی در منطقه آسیای شرقی آشکار شده بود و قابل پیش بینی بود که با ظهور این بحران در منطقه ای که بیشترین رشد تقاضای انرژی را دارد، تقاضای جهانی نفت کاهش خواهد یافت، بیژن زنگنه هم با این تصمیم اوپک همراهی کرد در صورتی که تصمیمات اوپک به اتفاق آراء اتخاذ می شود و مخالفت او مانع تصویب این تصمیم می شد. بدنبال این تصمیم قیمت جهانی نفت از حدود 20 دلار به کمتر از 8 دلار سقوط کرد که البته در اجلاس بعدی اوپک در اسفند همان سال کنترل شد و در  شروع کار دولت اصلاحات که با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می کرد این اتفاق بدی بود. بدنبال سقوط قیمت نفت گزارشی در مرکز پژوهشهای مجلس تهیه و به صورت محدود بین نمایندگان توزیع شده (ظاهرا تحت عنوان در جاکارتا چه گذشت) بود که ظاهرا در آن به همکاری ایران با این تصمیم انتقاد شده بود. بیژن زنگنه به شدت از این گزارش برافروخته شده بود. در آن زمان من رئیس موسسه مطالعات بین المللی انرژی بودم و چهارشنبه ها بصورت هفتگی با وزیر جلساتی داشتیم تحت عنوان  اوپک و بازار نفت . در اولین جلسه بعد از انتشار این گزارش ایشان برافروختگی خود را نشان داد. نماینده ایران در هیئت عامل اوپک دو نفر از همکاران واحد امور اوپک وزارت نفت (که احتمالا به دلیل سوابق روابط قبلی علاقمند بود از دستشان خلاص شود) را متهم کرد که آنها همکار مرکز پژوهشها هستند و این گزارش را نوشته اندو زنگنه صراحتا گفت اینها را بیرون بیندازید. یکی از آن دو که از کارشناسان زحمتکش و خوب آنجا بود تحت فشاری که به او آوردند از شرکت سایپا نامه آورد که مامور خدمت شود ولی وزیر حتی با ماموریت هم موافقت نکرد و نوشته بود که با انتقال موافقت می شود ولی ایشان مایل به انتقال نبود و حرفش این بود که من کارمند با سابقه صنعت نفت هستم وزیری آمده از من خوشش نمی آید من دعوا ندارم و تا او هست به ماموریت می روم . در این فاصله و تا جناب وزیر بفهمد که که به زور نمی تواند کسی را منتقل کند من ایشان را به موسسه مطالعات بردم که از واحد اجرائی اوپک که مورد حساسیت شده بود دورتر باشد و به کار مطالعاتی بپردازد که بعدا این موجب گلایه وزیر از من و موجب اولین سوء ظن های ایشان به من شد که تو مخالف من را جذب می کنی در صورتی که این بنده خدا قسم می خورد که من نویسنده آن گزارش مرکز پژوهشها نبودم و حداکثر در یک مذاکره تلفنی نظرم را به کارشناس مرکز گفته ام. اما نفر دوم در کنار کار در امور اوپک شرکت نفت مسئولیتی هم در یکی از روزنامه های نسبتا مهم آن زمان داشت وقتی به او هم فشار آوردند که باید برود، در آن روزنامه شروع به انتشار مطالبی بر علیه زنگنه کرد و از جمله برخی پرونده های تخلفات ایشان در دوره وزارت نیرویشان را منتشر کرد. مدتی نگذشت که مطلع شدیم این نفر دوم که به قول معروف سمبه اش پر زور تر بود سر از دفتر کالای نفت در کالگری کانادا درآورده است و هم به او در آنجا ماموریت بلندمدت و پست و سمت داده اند و هم امکان ادامه تحصیلش را فراهم کرده اند. اینجاها بود که آرام آرام مرام و مسلک و سعه صدر!! این وزیر را می شناختم. 

این را هم اضافه کنم که مدتی بعد از نگارش این نامه به رئیس جمهور با تداوم فشارها مجبور شدم مرخصی بدون حقوق بگیرم و از وزارت نفت بروم و بعد از پایان دوره وزارت زنگنه در سال 1384 به سمت کارشناسی خود در موسسه مطالعات برگردم. 

و نکته دیگر این که امروز بعد از پانزده سال شاید بتوان راجع به فراز پایانی نامه اینجانب به رئیس جمهور پاکدستی که از همه جهت و در همه شاخص ها بهترین عملکرد را در میان روسای جمهور  بعد از دوران جنگ تحمیلی داشته است، قضاوت نمود که چگونه پیش بینی اینجانب تحقق یافت و عملکرد وزیر نفت با پرونده هائی مانند کرسنت و استات اویل و توتال و غیرو به ضعیف ترین حلقه عملکرد دولت اصلاحات تبدیل شد و بسیاری از دست آوردهای ارزشمند آن دولت را تحت الشعاع قرار داد.