وبلاگ سید غلامحسین حسنتاش

نقدی در مورد مصاحبه‌ انجام شده در مورد بنزین تولیدی پتروشیمی‌ها

جناب مصاحبه شونده محترم[1] که در دوران  اسفناک دولت نهم و دهم بدون صلاحیت‌های لازم و با جهش چند رتبه‌ای به مدیرعاملی شرکت ملی صنایع پتروشیمی ارتقاء پیدا کردند و الان هم معلوم نیست که با چه مناسباتی و احیانا تحت چه فشارهائی در هیئت مدیره آنجا جا خوش کرده‌اند، در مصاحبه خود درست و نادرست را به هم آمیخته‌اند. سوال از ایشان  این است که آیا پتروشیمی‌ها برای تولید بنزین طراحی شده‌اند؟ آنچه پتروشیمی‌ها بعنوان بنزین تحویل می‌دادند آیا واقعا بنزین بود ؟ آیا تائید موسسه استاندارد یا پژوهشگاه صنعت نفت را داشتند؟  یا مقداری محصولات آروماتیکی سرطان زا بود که جان مردم را به خطر انداخته‌ بود؟ حالا حتی اگر بگذریم از مساله مهم محیط‌زیست و سلامتی مردم، و فرض کنیم که در شریط تحریم‌ها که به ما بنزین نمی‌دادند مجبور بودیم این‌کار را بکنیم اما حالا که به اعتراف ایشان می توانیم وارد کنیم، سوال این است که آیا بنزین تولیدی ادعائی ایشان یک تولید جانبی پتروشیمی‌ها است یا باید محصولات دیگر را تولید نکنند و بجای آن  شبه بنزین را تولید کنند و اگر چنین است که حتما چنین است آیا ایشان محاسبات اقتصادی نموده‌اند که تولید محصولات دیگر و صادرات آن به صرفه است یا جایگزن کردن بنزین؟ اگر ایشان مطالعه اقتصادی بودن این جایگزینی تولید را دارند و استانداردهای کیفیت بنزینشان را نیز دریافت کرده اند خوب منتشر نمایند که جلوی ضرر کشور گرفته شود. جالب این است که بعضی دوستان که یکی از عمده‌ترین  تلاش‌هایشان مواظبت از رانت‌های پتروشیمی‌های خصوصی و خصولتی از محل سوخت و خوراک ارزان است، نیز مستقیم و غیر مستقیم بر این اظهارت صحه گذاشته‌اند. اما اگر این  آقایان واقعا  نگران ارز کشور و اقتصاد مقاومتی هستند آنگاه یک سوال اساسی این است که چرا از گازمایع (LPG) برای جایگزین کردن بجای بنزین در سوخت خودرو هیچ سخنی به میان نمی‌آورند، شاید دم خروس دلسوزی‌های ایشان از همین جا آشکار شود. مطالعات نشان می‌دهد که تولید گازمایع که هم منشاء نفتی و هم منشاء گازی دارد روز به روز هم درجهان و هم در ایران در حال افزایش است در حالی که با توسعه گازرسانی در کشور مصرف آن روز بروز در حال کاهش است و به همین دلیل قیمت جهانی آن که روزی بسیار نزدیک به بنزین بود حال به حدود نصف بنزین رسیده است این در حالی است که گازمایع به سرعت قابل جایگزین کردن با بنزین است و در بسیاری از اسناد هم تاکید شده که سهم گازمایع در سوخت خودرو افزایش یابد. کشور بنزین را  وارد می‌کند و جایگزین آن را با نصف قیمت آن صادر می‌کند در زمان شدت تحریم‌ها نیز همین گازمایع بسیار بهتر از آن مواد آروماتیکی سرطان‌زا می‌توانست کل مشکل بنزین وارداتی را حل کند در صورتی که حتی مقادیر قابل‌توجهی از آن بدلیل مشکلات حمل و صدور، سوزانده می‌شد و آنچه هم که به نصف قیمت بنزین صادر می‌شد یا پولش به دلیل تحریم‌ها بر نمی‌گشت یا با هزینه زیاد برمی‌گشت. صاحب این قلم در همان دوره این را مطرح و پیشنهاد کردم و وقعی گذاشته نشد. الان هم مردم خودشان در اتومبیل‌ها گاز مایع مصرف می‌کنند لکن غیر استاندارد و غیر ایمن(قبلا در این مورد نوشته‌ام[2]) اما چرا این آقایان دلسوز! از گازمایع برای حل مشکل بنزین چیزی نمی‌گویند؟ بدلیل این ‌که خیلی‌ها در صادرات آن منافع دارند نزدیک به نیمی از آن چه که به عنوان محصولات پتروشیمی صادر می‌شود در واقع گازمایع (بوتان/پروپان) است (در این مورد هم قبلا نوشته‌ام)[3]. بنظر من مصاحبه شونده با این حرف‌ها می‌خواهد در مورد اشتباهات زمان مدیریت خود فرار به جلو بنماید.

اما البته حرف ایشان در مورد اولویت پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس صحیح است که بنده هم قبلا در نوشته‌ها و مصاحبه‌های متعدد به آن اشاره نموده‌ام.