موضع احتمالی عربستان در اجلاس آتی اوپک چیست و موضع ایران چه میتواند باشد؟
(این یادداشت سه روز قبل از اجلاس اوپک که در دهم آذر تشکیل شد نوشته شده است، اینک بنظر میرسد سناریو اول درست تر بوده)
سناریوهای محتمل در مورد موضع عربستان در اجلاس آتی اوپک چیست و موضع ایران در هر مورد چه میتواند باشد؟
با توجه به مجموعه شرایط جهانی و خصوصا انتخاب ترامپ و مواضع نفتی وی، سه سناریو در مورد برخورد عربستان در اجلاس آتی اوپک محتمل به نظر میرسد که ذیلا فهرستوار اشاره میگردد و موضع ایران در هر مورد پیشنهاد میگردد:
سناریو1- ممکن است عربستان به دلایل : الف- فشارهای مالی و بودجهای ، ب- مشکلات فنی در تداوم سطح تولید فعلی و ج- انگیزه چراغ سبز نشان دادن به جمهوریخواهان و ترامپ و خوشخدمتی به ایشان، به دنبال کاهش قابل توجه در سطح تولید و افزایش نسبی قیمتها باشد . بنظر میرسد اگر چنین اراده و تصمیمی در مواضع عربستان مشاهده شود دلیلی بر همکاری و انعطاف ایران با فریز یا کاهش تولید وجود ندارد ، چرا که عربستان در هر حال این کار را پیش خواهد برد و ایران میتواند تداوم روند تولید فعلی و حتی افزایش آن تا رسیدن به رکوردهای قبل از تحریم را حق خود بداند.
سناریو2- عربستان میداند که امنیت ملیاش عمدتا در گرو نقش و جایگاه فعلی بیبدیلاش در بازار جهانی نفت است و در بلند مدت اقتصادی شدن تولید از منابع نفت شِیلی و رشد تولید نفت ایالاتمتحده و قطع وابستگی این کشور به نفت عربستان، میتواند امنیت ملیاش را به مخاطره اندازد ، بنابراین مجبور است علیرغم همه مشکلات اقتصادی به سیاست سهم بازار ادامه دهد و مانع توسعه تولید نفت از منابع نا متعارف و نیز منابع نوین انرژی شود . در این صورت درست در نقطه مقابل سناریو اول، ممکن است عربستان کماکان هیچ انعطافی در مورد فریز نفتی و یا کاهش تولید نشان ندهد.
در این صورت نیز دلیلی ندارد که ایران اقدامی بنماید چون بدون همکاری عربستان کاری از پیش نخواهد رفت و شاید سکوت بهترین موضع باشد.
3سناریو- این سناریو مشابه سناریو دوم است، با این تفاوت که ممکن است عربستان ضمن این که کماکان برسر موضع سهم بازار است و حاضر به فریز یا کاهش تولید نیست اما در جهت حساس نکردن ترامپ و جمهوریخواهان ، بخواهد بازیای را تدارک کند و مانوری را بدهد که خود را مدافع فریز و یا حتی کاهش تولید نشان دهد ولی با فرافکنی، مشکل را به گردن دیگران و عدم همکاری آنها و خصوصا ایران بیندازد.
در این مورد باید هشیار و حساس بود و اجازه چنین مانوری را به عربستان نداد و در صورت نیاز مثلا با اعلام آمادگی برای یک فریز شش ماهه بهانه را از او گرفت.