پیشنهادی برای بازسازی مناطق سیل‌زده و جبران آثار ناشی از سیل

بعد از سیل عظیم و مخربی که در فروردین‌ماه 1398  استان‌های غربی کشور را درگیر کرد پیشنهاد زیر که در تعامل فکری با دوست و سرور عزیزم آقای مظفر جراحی شکل گرفته بود را  برای بسیاری از مقامات بالای دولت ارسال نمودم اما مورد توجه قرار نگرفت برای ثبت در تاریخ اینجا می‌گذارم

 

پیشنهادی برای بازسازی مناطق سیل‌زده و جبران آثار ناشی از سیل

ابعاد سیل ویرانگری که در یک ماه اخیر کشور را درگیر کرده است بسیار وسیع است. جمعیت زیادی در چند استان بی‌خانمان شده‌ و خصوصا فعالین در بخش کشاورزی و دامی معیشت خود را نیز از دست داده‌اند همچنین بسیاری از زیرساخت‌ها تخریب شده است. مقابله با آثار و تبعات چنین بلایای طبیعی و غیرقابل پیش‌بینی با چنین ابعاد گسترده‌ای، خارج از توان اغلب قریب به اتفاق دولت‌های جهان است.

بازسازی تخریب‌های سیل و برگرداندن وضعیت مناطق سیل زده به شرایط قبل از سیل یک مساله انسانی و فراتر از مسائل سیاسی است و اگر این بازسازی صورت نگیرد عده زیادی از انسانها درگیر آوارگی و فقر خواهند شد.

ایران در شرایط فعلی تحت تحریم‌های غیرقانونی و ضد انسانی قراردارد و خصوصا تحت این شرایط به سادگی قادر به بازگرداندن وضعیت مردم بلا دیده به وضعیت اولیه نخواهد بود ولذا حداقل اصول انسانی و حقوق بشر ایجاب می‌کند که بازسازی آثار ناشی از سیل و بازگرداندن شرایط مناطق سیل زده به وضعیت اولیه از شمول تحریم‌ها خارج شود. ولذا در این باره باید سازوکار مشخص وخاصی در سطح بین‌المللی تمهید و فراهم گردد که بتوان خارج از شمول تحریم‌ها نسبت به جبران خسارات سیل و بازسازی مناطق سیل‌زده و برگرداندن وضعیت به قبل، اقدام نمود.

یک راه‌کار می‌تواند این باشد که یک کنسرسیوم بین‌المللی متشکل از شرکت‌هائی از بخش خصوصی ایران و نیز از شرکت‌های چینی و اروپائی تشکیل شود. این کنسرسیوم در اولین اقدام زیر نظر یک ناظر بین‌المللی که سازمان ملل تعیین می‌کند، تمام آسیب‌های ناشی از سیل را فهرست برداری نموده و گزارش کاملی از خرابی‌ها تهیه و هزینه بازسازی را برآورد نماید. در مرحله بعد اجازه ویژه‌ای از مراجع کنترل‌کننده تحریم‌ها توسط این کنسرسیوم در محدوده بازسازی خرابی‌های ناشی از سیل (با توجه به هزینه و برنامه زمانی بازسازی)، اخذ شود که میزان مشخصی از صادرات نفت‌خام و میعانات‌گازی تولیدی کشور خارج از تحریم و محدودیت‌های تحریم در اختیار این کنسرسیوم قرار گیرد که درآمد حاصل از آن توسط این کنسرسیوم و تحت نظارت نماینده سازمان ملل اختصاصا صرف بازسازی مناطق سیل‌زده و آثار ناشی از سیل شود. همچنین این کنسرسیوم می‌تواند کمک‌های بین‌المللی را نیز به همین منظور جذب کند.

پیگیری اولیه این پیشنهاد می‌تواند با حمایت دولت و وزارت امور خارجه توسط یک نهاد غیردولتی یا NGO صورت گیرد.

اگر چنین سازوکاری کاملا در جهت مسائل انسانی و فراتر از روندهای سیاسی طراحی شود مخالفت با آن توسط امریکائی‌ها یا هر دولت یا نهاد بین‌المللی دیگری دشوار خواهد بود و در صورت بروز نیز چهره غیرانسانی مخالفت کننده را آشکارتر خواهد نمود.

طبیعتا طراحی سازوکار مناسب و بی‌طرف، نیاز به بحث و بررسی‌های دقیق‌تر وبیشتر توسط یک تیم متخصص متشکل از تخصص‌های مختلف مورد نیاز دارد که باید سریعا انجام پذیرد. نرم‌های بین‌المللی که در مورد این‌گونه بلایای طبیعی و مقابله با آن وجود دارد نیز می‌تواند توسط این تیم مورد بررسی قرارگیرد.

مافیای نفت و توسل به رسانه!

چندی پیش آقای زنگنه وزیر نفت گفت "برخی در حال فشار آوردن به من هستند تا نفت را ببرند و پولش را ندهند". وزیر در ادامه در این مورد تعبیر مافیا را بکار برده است.

 بنده علیرغم همه نقدهای اساسی که به عملکرد جناب زنگنه در هر دو دوره وزارتشان داشته و دارم، بر اساس شواهد و قرائن برداشتم این است که ایشان در این مورد راست می گوید و عده‌ای دنبال این هستند که از فرصت تحریم استفاده کنند و به بهانه دور زدن تحریم نفت بگیرند و ببرند و پولش را هم بر نگردانند و چون تصورشان این است که سود سرشاری در این کار وجود دارد طبیعتا گروه فشار درست می کنند و به انواع فشارها متوصل می‌شوند و حالا متداول شده است که اسم هر گروه فشاری که برای رسیدن به منافعی بصورت مخفی اعمال فشار می‌کنند و تمام روابط و امکاناتشان را در این رابطه بکار می گیرند را مافیا می‌گذارند. تا جائی که تجربیات و اطلاعات من نشان می‌دهد همیشه اعمال فشار داخلی‌ها برای ورود به مقوله صادرات نفت و گرفتن نفت برای صادرات و استفاده از رانت آن وجود داشته است و حالا دور زدن تحریم و شکست تحریم بهانه‌ خوبی برای مشتاقان این کار شده است. مخصوصا که یک دوره هم فرصت پیدا کرده‌اند و مزه‌اش زیر دندانشان رفته است. و بهانه می‌کنند که  حالا که به دلایل تحریم صنعت نفت نمی‌تواند نفت بفروشد نفت را بدهید ما به عنوان بخش خصوصی ببریم و بفروشیم در صورتی که خیلی روشن است که نفت ایران تحت تحریم است و نه مثلا فروشنده آن.

ضمنا باید توجه داشت که اگر منظور وزیر از مافیا این است که به احتمال قوی هم همین است، این گروه فشار لزوما در درون صنعت نفت نیست بلکه اینها از بیرون فشار می آورند و گاهی ممکن است از تریبون مجلس و امکانات دیگر هم جهت اعمال فشار و جوسازی استفاده کنند.

اما مطلبی که به نظر من قابل تامل است این است که چرا وزیر نفت این مطلب را رسانه‌ای می‌کند. رسانه به عنوان رکن چهارم قدرت ابزار مردم و روشنفکران و کسانی است که دستی در قدرت ندارند و از طریق رسانه می خواهند بر قدرت تاثیر بگذارند. وزیری که در قدرت است باید مستندات خود را پرونده کند و از طریق مجاری قانونی پیگیری کند که جلوی این گروه‌های فشار را بگیرد و آنها را متوقف کند. این که وزیر به رسانه‌ها متوسل شود معنایش این است که ایشان از مجاری و مراجع قانونی مایوس است و احیانا همان مراجع هم ابزار دست گروه‌های فشار شده‌اند و این بسیار جای نگرانی دارد.

دقت در این که به هر حال یک مقام مسئول هم مانند افراد معمولی برای رفع فشار به رسانه متوسل می‌شود خیلی چیزها را نشان می‌دهد و بسیار نگران کننده است. البته ابن می‌تواند نوعی فرافکنی و فرار به جلو هم باشد.