آرمان شرق-جواد مرشدی:بهار دوسال پیش بودکه وزیر نفت از اشتیاق وافر خارجی ها به ویژه اروپایی ها و آسیایی ها برای حضور در بازار ایران خبر داد وگفت: که این اشتیاق حتی می تواند منجر به تعدیل مواضع آمریکایی ها نسبت به ایران شود.چهارده ماه از این سخن بیژن زنگنه نگذشته بود که ایران قراردادی ۴٫۸ میلیارد دلاری با کنسرسیومی تحت هدایت شرکت نفت فرانسوی توتال برای توسعه پارس جنوبی میدان گاز نفتی عظیم خود و برزگترین میدان گاز نفتی در جهان امضا کرد.

این نخستین قرارداد جمهوری اسلامی با یک کمپانی نفتی اروپایی در بیش از یک دهه اخیر بود و می شد آن را نقطه عطفی برای عقد قرارداد های کشورهای دیگر در این حوزه دانست اما چهار ماه از این قرارداد نگذشته بود که توتال اعلام کرد در صورت تحریم های جدید آمریکا علیه ایران ,در قرارداد خود تجدید نظر خواهد کرد.

اما امروز پس از این بد عهدی توتال خبرهای خوشی از همسایه شمالی رسید به طوری که دستیار رییس جمهور روسیه اعلام کرد: سرمایه‌گذاری شرکت‌های نفت و گاز روسی در توسعه میادین ایران می‌تواند به بیش از ۵۰ میلیارد دلار برسد.به گزارش خبرگزاری ها یوری یوشاکوف، به خبرنگاران در مسکو گفت: انرژی، نوید بخش‌ترین حوزه برای همکاری میان روسیه و ایران است. شرکت‌های بزرگ نفت و گاز روسیه مانند گازپروم، گازپروم نفت، روس نفت، لوک اویل، زاروبژنفت و تات نفت سرگرم کار روی توسعه میادین در ایران هستند. میزان سرمایه گذاری پیش بینی شده بیش از ۵۰ میلیارد دلار است.پیش‌تر گزارش شده بود که شرکت‌های گازپروم، روسنفت، لوک اویل، گازپروم نفت، تات نفت و زاروبژنفت تفاهم نامه‌ای را با شرکت ملی نفت ایران از سال ۲۰۱۶ به بعد امضا کرده اند. برخی از این شرکت‌ها میادینی را اکتشاف کرده و پیشنهادهای توسعه آنها را به وزارت نفت ایران ارائه کرده اند.در گفت و گویی با دکتر غلامحسین حسن تاش کارشناس این حوزه به این موضوع پرداختیم.

.دستیار رئیس جمهور روسیه سخن از سرمایه گذاری بیش از ۵۰ میلیارد دلاری در توسعه میادین نفتی ایران به میان آورده، آیا این سرمایه گذاری محقق خواهد شد؟

با توجه به سوابقی که از روسها در دست است من بعید می‌دانم  سرمایه‌گزاری آنها در این حد محقق شود. روسها در دوره‌های مختلف از این وعده‌ها داده‌اند ولی کمتر محقق شده است. تازه در وعده‌های گذشته‌شان شرایط اقتصادی بهتری داشتند در حالی که الان تحت تحریم هستند. تحریم‌ها از نظر فنی پروژه‌های خود ایشان را هم تحت تاثیر منفی قرار داده است.

به نظر شما آیا بستر‌های لازم جهت این سرمایه گذاری مهیاست؟

در شرایطی ساختاری و مدیریتی و سطح کارآمدی فعلی صنعت نفت به فرض این که روسها هم جدی باشند من فکر نمی‌کنم این حجم سرمایه‌گزاری قابل جذب باشد.

آیا می توان با این حجم سرمایه گذاری یک طرفه روس ها درحوزه نفت شاهد گسترش و شکوفایی باشیم؟

بستگی زیادی به نوع سرمایه‌گزاری دارد. این که آیا حاضرند پروژه‌های  موجود را که به دلیل محدودیت منابع مالی دچار رکود شده نیز به صورت فاینانس تامین مالی کنند یا نه؟ یا فقط می‌خواهند در قالب IPC  یا بیع‌متقابل قرارداد ببندند؟ اینها باید روشن شود تا بشود قضاوت کرد. اما اگر مستقلا خودشان وارد شوند فکر نمی‌کنم خصوصا از نظر فنی توان کافی داشته باشند.

آیا سرمایه گذاری روسها باعث ترغیب شرکت های بزرگ دیگرخارجی برای سرمایه گذاری در ایران خواهد شد؟

من فکر نمی‌کنم سرمایه‌گزاری روسها تاثیری در آمدن شرکت‌های اروپائی داشته باشد و شاید به لحاظ تحت تحریم بودن روسها، تاثیر منفی هم از این جهت داشته باشد. تصمیم شرکت‌های اروپائی عمدتا تحت تاثیر تحولات برجام است. در مجموع به نظر من یک جمله دستیار آقای پوتین را نباید هنوز خیلی جدی گرفت و باید منتظر ماند که  میزان جدیت آن مشخص شود.